Vakgemaal De Leyens is een poldergemaal in het hart van de wijk Buytenwegh De Leyens van de gemeente Zoetermeer. Het pompt water op van NAP -5,82 m tot een niveau van NAP -4,02 m. Het houdt het water in een 'vak' van ongeveer 2250 ha op het gewenste peil. Het gemaal werd gerealiseerd in 1977 en had oorspronkelijk een capaciteit van 165 m³/minuut, geleverd door drie gelijke vijzels. In 1992 werd de capaciteit vergroot door de middelste vijzel te vervangen door een pomp met een capaciteit van 80 m³/minuut. Het gemaal was een van de weinige locaties waar men de schroef van Archimedes nog in de praktijk in werking kon zien.
Doel van de renovatie was om de open vijzels te voorzien van een afdekking om het geluidsniveau van de vijzels te reduceren en het gemaal te laten voldoen aan hedendaagse eisen ten aanzien van veiligheid. De centrifugaal pomp in het midden was defect en moest vervangen worden. De elektrotechnische installatie moest aangepast worden aan de huidige regelgeving. Tevens moest er een krooshekreiniger en kroosbak geplaatst worden. Daarnaast moest divers achterstallig onderhoud aan het pompgebouw en de beschoeiingen uitgevoerd worden.
Bij de renovatie zijn alle alle nieuwe onderdelen zo consistent mogelijk geïntegreerd. De vijzels zijn voorzien van een demontabele overkapping die het kenmerkende uiterlijk van de twee gehandhaafde vijzels verbeeldt. Een brede trap verbindt het machinehuis met het werkbordes. De kroosbak zweeft als het ware boven het water om de expressie van de watergang aan de instroomzijde zo min mogelijk aan te tasten.
Ontwerpteam: Hoogheemraadschap van Rijnland en Kruunenberg Architecten