Escalier des Arches, Luik

Europan 3

Lokatie

In 1876 werd de oude brug over de Maas vervangen door de Pont des Arches. Oude kaarten laten duidelijk de gevolgen zien die de doorbraak ten behoeve van de Rue Léopold had op de aangrenzende bouwblokken en met name op de twee kleine bouwblokken aan de voet van de Pont des Arches. Deze bouwblokken worden grotendeels gevormd door bebouwing uit het eind van de 17e eeuw tot en met het begin van de 19e eeuw. De bestaande bebouwing vertegenwoordigt een belangrijke architectonische waarde; een aantal gebouwen staan op de monumentenlijst. Op het bestemmingsplan van de stad Luik wordt het hele gebied omschreven als zijnde van historisch, cultureel en esthetisch belang. Alle bebouwing van de twee bouwblokken is in particulier bezit. Twee onbebouwde kavels zijn in handen van de gemeente. Iedere zondag neemt een uitgestrekte markt La Batte bezit van de kaden en van een deel van de Rue de la Cité.

Doelstellingen van de prijsvraag

De gemeentelijke overheid heeft zich tot doel gesteld de leegloop van de stad tegen te gaan en bovendien nieuwe bewoners aan te trekken. Hiertoe wil zij;

Het woningbestand beschermen en uitbreiden;
Het zakencentrum promoten en vergroten;
De infrastructuur reorganiseren;
De gezelligheid van het stadleven vergroten door de Maasoevers toegangkelijker te maken en grote groengebieden te creÎeren;
De positieve kant van de diversiteit van de verschillende stadsgebieden te handhaven en te versterken.

Thema van de prijsvraag

De doelstellingen worden door de gemeente samengevat in één regel: Geef de stad haar inwoners terug door aan de inwoners de stad terug te geven.

ARCHE n. f. (lat. arca, coffre). Partie d'un pont formée d'une voûte et deux piles ou culées qui la portent. || Petite voûte en berceau percée dans une construction de peu d'épaisseur. || Four utilisé pour recuire le verre.
ARCHE n. f. (lat. arca, coffre). Grand bateau que Noé, sur l'ordre de Yahvé, construisit pour échapper au déluge avec sa famille. • Arche d'alliance, coffre où les Hébreux gardaient les Tables de la Loi.

Petit Larousse Illustré 1982

Burgers

Gezien het bijzondere karakter van de lokatie is het een logische beslissing een ontwerp te maken dat waardevol is voor alle inwoners van Luik. De kwaliteit van openbare ruimte wordt echter niet alleen bepaald door de sfeer maar ook door de functie.

Openbare ruimte

Door het maken van een trap van de Rue de la Cité naar de Maas ontstaat op een heel natuurlijke manier een openbaar gebied met een speciale betekenis. Deze trap zou tevens opgevat kunnen worden als een verwijzing naar Montagne de Bueren; de trap van 373 treden die naar de Citadel leidt.

Bibliotheek

Op het niveau waar de Escalier des Arches en de Rue Pied du Pont des Arches elkaar ontmoeten bevindt zich een plateau met, daarop en daaronder, een openbare functie. De gedachten gaan uit naar een bibliotheek als symbool van openbaarheid en uitzicht op de wereld.

Uitzicht

Op het plateau ontstaat een transparante ruimte, met een uitzicht op de Maas en de brug, die reageert op het balkon zijnde de bocht in de Rue du Pied du Pont des Arches. Samen met het massieve bruggehoofd benadrukt de gesloten gevel van de onderbouw de openbare functie van de trap als decor van stedelijk leven. De onderste verdieping van de bibliotheek ontvangt zijn daglicht door middel van een grote vide.

Arche

In het glazen gevel van de bibliotheek bevindt zich in braille, vele malen herhaald, de omschrijving van arche uit de Petit Larousse Illustré. Het plateau correspondeert met het entreeniveau van de kleine, mooi gerestaureerde winkel aan de Rue de la Cité. Daar bevindt zich ook de entree hal van 16 woningen.

Balkon

Alle appartementen hebben een ruime buitenruimte, die een intermediair vormt tussen privé en openbare ruimte. De balkons van de onderste woonlaag reageren op de doorgaande balkons van de aangrenzende bebouwing.

Bewoners

Gezien situering in een dicht bebouwd stadsdeel zijn de woningen minder geschikt voor gezinnen met kinderen. De appartementen zijn dan ook bedoeld voor diverse typen kleine huishoudens.

Lichthof

In de oude dicht bebouwde buurten van Luik bevinden zich veel lichthoven in de bouwblokken. Ten aanzien van deze lichthoven zou het plan een voorbeeld kunnen zijn voor toekomstige vernieuwing van de stad. Door het lichthof niet te zien als verloren ruimte, maar om te vormen tot een positieve ruimte krijgt zij een waardevolle betekenis voor de oude stad.

Materialen

Onderbouw bibliotheek: Blokken natuursteen
Begane grond bibliotheek: Glasgevel
Entreehal: Onbehandeld hout en glasgevel
Gevel Rue de la Cité: Baksteen en kozijnen van onbehandeld hout buiten het gevelvlak
Gevel Rue Pied du Pont des Arches: Onbehandeld hout op een constructie van gepolijst beton